AI ข้อมูลส่วนตัวรั่วไหล? 5 วิธีป้องกันที่ใครๆ ก็มองข้าม!

AI กับสิทธิส่วนบุคคล: ทำไมเราต้องใส่ใจในยุคดิจิทัลที่ AI แทรกซึมเข้ามาในชีวิตประจำวันของเรามากขึ้นเรื่อยๆ ตั้งแต่การแนะนำสินค้าที่เราอาจสนใจ ไปจนถึงการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อการตัดสินใจทางการแพทย์ การปกป้องข้อมูลส่วนตัวของเราจึงกลายเป็นเรื่องที่สำคัญอย่างยิ่งยวด เพราะข้อมูลเหล่านี้อาจถูกนำไปใช้ในรูปแบบที่เราไม่คาดฝัน หรืออาจถูกละเมิดจนก่อให้เกิดความเสียหายต่อเราได้

ทำไมข้อมูลส่วนตัวใน AI ถึงสำคัญ?

ข้อมูลส่วนตัวของเราถือเป็น “เชื้อเพลิง” ที่ขับเคลื่อน AI ให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ยิ่ง AI ได้รับข้อมูลมากเท่าไหร่ ก็ยิ่งสามารถเรียนรู้และคาดการณ์สิ่งต่างๆ ได้แม่นยำมากขึ้นเท่านั้น แต่ในขณะเดียวกัน ข้อมูลเหล่านี้ก็อาจถูกนำไปใช้ในทางที่ผิดได้เช่นกัน เช่น:1.

การเลือกปฏิบัติ: AI อาจใช้ข้อมูลส่วนตัวของเรา เช่น เชื้อชาติ ศาสนา หรือเพศ เพื่อทำการเลือกปฏิบัติในด้านต่างๆ เช่น การสมัครงาน การขอสินเชื่อ หรือการเข้าถึงบริการต่างๆ

2.

การละเมิดความเป็นส่วนตัว: ข้อมูลส่วนตัวของเราอาจถูกนำไปเผยแพร่ต่อสาธารณชนโดยไม่ได้รับอนุญาต หรือถูกนำไปใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางการตลาดโดยที่เราไม่ยินยอม
3.

การควบคุมและชี้นำ: AI อาจใช้ข้อมูลส่วนตัวของเราเพื่อสร้าง “โปรไฟล์” ที่แม่นยำเกี่ยวกับตัวเรา จากนั้นก็ใช้โปรไฟล์นี้เพื่อชี้นำความคิดเห็นหรือพฤติกรรมของเรา

เราจะปกป้องข้อมูลส่วนตัวใน AI ได้อย่างไร?

การปกป้องข้อมูลส่วนตัวใน AI เป็นความรับผิดชอบร่วมกันของผู้พัฒนา AI, ผู้ให้บริการ AI และตัวเราเอง ในฐานะผู้ใช้งาน AI เราสามารถทำได้ดังนี้:

ตรวจสอบนโยบายความเป็นส่วนตัวอย่างละเอียด

ก่อนที่จะใช้งาน AI ใดๆ ก็ตาม เราควรอ่านนโยบายความเป็นส่วนตัวอย่างละเอียด เพื่อทำความเข้าใจว่า AI นั้นๆ เก็บข้อมูลอะไรบ้าง นำข้อมูลไปใช้อย่างไร และเรามีสิทธิอะไรบ้างเกี่ยวกับข้อมูลของเรา หากนโยบายความเป็นส่วนตัวไม่ชัดเจน หรือเราไม่แน่ใจในประเด็นใดประเด็นหนึ่ง เราควรติดต่อผู้ให้บริการ AI เพื่อสอบถามเพิ่มเติม

จำกัดปริมาณข้อมูลที่แบ่งปัน

เราไม่จำเป็นต้องให้ข้อมูลส่วนตัวทุกอย่างแก่ AI เราสามารถเลือกที่จะให้ข้อมูลเฉพาะที่จำเป็นสำหรับการใช้งานเท่านั้น และควรหลีกเลี่ยงการให้ข้อมูลที่ละเอียดอ่อน เช่น ข้อมูลทางการเงิน ข้อมูลสุขภาพ หรือข้อมูลส่วนตัวอื่นๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับการใช้งาน

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัวอย่างเหมาะสม

แพลตฟอร์ม AI ส่วนใหญ่อนุญาตให้เราตั้งค่าความเป็นส่วนตัวได้ เราควรตรวจสอบและปรับการตั้งค่าเหล่านี้ให้เหมาะสมกับความต้องการของเรา เช่น การจำกัดการเข้าถึงข้อมูลส่วนตัวของเรา การปิดการติดตามกิจกรรมของเรา หรือการลบข้อมูลที่เราเคยให้ไว้

รู้จักสิทธิของคุณ: PDPA กับ AI

พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 (PDPA) เป็นกฎหมายที่ให้ความคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของบุคคลธรรมดาในประเทศไทย PDPA มีบทบัญญัติหลายประการที่เกี่ยวข้องกับการใช้ AI เช่น:

สิทธิในการเข้าถึงข้อมูล

เรามีสิทธิที่จะเข้าถึงข้อมูลส่วนตัวของเราที่ถูกเก็บรวบรวมโดย AI และขอให้ AI แจ้งวัตถุประสงค์ของการเก็บรวบรวมข้อมูล รวมถึงรายละเอียดอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

สิทธิในการแก้ไขข้อมูล

เรามีสิทธิที่จะขอให้ AI แก้ไขข้อมูลส่วนตัวของเราที่ไม่ถูกต้องหรือไม่สมบูรณ์

สิทธิในการลบข้อมูล

เรามีสิทธิที่จะขอให้ AI ลบข้อมูลส่วนตัวของเรา หากข้อมูลนั้นไม่จำเป็นอีกต่อไป หรือหากเราถอนความยินยอมในการเก็บรวบรวมข้อมูล

สิทธิในการคัดค้านการประมวลผลข้อมูล

เรามีสิทธิที่จะคัดค้านการประมวลผลข้อมูลส่วนตัวของเรา หากการประมวลผลนั้นก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของเรา

สิทธิในการร้องเรียน

หากเราเชื่อว่า AI ละเมิดสิทธิในข้อมูลส่วนตัวของเรา เรามีสิทธิที่จะร้องเรียนไปยังสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (สคส.)

เลือกใช้ AI อย่างชาญฉลาด: มองหาความโปร่งใสและความรับผิดชอบ

การเลือกใช้ AI ที่มีความโปร่งใสและมีความรับผิดชอบเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้เรามั่นใจได้ว่าข้อมูลส่วนตัวของเราจะได้รับการปกป้องอย่างเหมาะสม เราควรพิจารณาปัจจัยต่างๆ ดังนี้:

นโยบายความเป็นส่วนตัวที่ชัดเจน

ผู้ให้บริการ AI ควรมีนโยบายความเป็นส่วนตัวที่ชัดเจนและเข้าใจง่าย ซึ่งอธิบายถึงวิธีการเก็บรวบรวม ใช้ และปกป้องข้อมูลส่วนตัวของผู้ใช้งาน

กลไกการควบคุมข้อมูล

ผู้ให้บริการ AI ควรมีกลไกที่ช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถควบคุมข้อมูลส่วนตัวของตนเองได้ เช่น การเข้าถึง แก้ไข หรือลบข้อมูล

ความโปร่งใสในการทำงาน

ผู้ให้บริการ AI ควรมีความโปร่งใสในการทำงานของ AI เช่น การอธิบายว่า AI ตัดสินใจอย่างไร หรือใช้อัลกอริทึมใดในการประมวลผลข้อมูล

ความรับผิดชอบต่อผลกระทบ

ผู้ให้บริการ AI ควรร่วมรับผิดชอบต่อผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ AI เช่น การเลือกปฏิบัติ หรือการละเมิดความเป็นส่วนตัว

กรณีศึกษา: ปัญหาและความท้าทายในการจัดการข้อมูลส่วนตัวใน AI

เพื่อให้เห็นภาพที่ชัดเจนยิ่งขึ้น ลองพิจารณากรณีศึกษาต่อไปนี้:

กรณีศึกษา	ปัญหาที่เกิดขึ้น	แนวทางแก้ไข
AI ในการคัดเลือกผู้สมัครงาน	AI อาจใช้ข้อมูลส่วนตัว เช่น เพศ หรือเชื้อชาติ ในการคัดเลือกผู้สมัคร ซึ่งอาจนำไปสู่การเลือกปฏิบัติ	ตรวจสอบอัลกอริทึมของ AI อย่างละเอียด เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีการเลือกปฏิบัติ และใช้ข้อมูลที่เป็นกลางในการฝึก AI
AI ในการวิเคราะห์ข้อมูลสุขภาพ	ข้อมูลสุขภาพของผู้ป่วยอาจถูกนำไปใช้ในทางที่ผิด หรือถูกละเมิดโดยแฮกเกอร์	เข้ารหัสข้อมูลสุขภาพ และจำกัดการเข้าถึงข้อมูลเฉพาะผู้ที่ได้รับอนุญาต
AI ในการติดตามพฤติกรรมผู้บริโภค	ข้อมูลพฤติกรรมของผู้บริโภคอาจถูกนำไปใช้เพื่อชี้นำความคิดเห็น หรือสร้างความเดือดร้อนรำคาญ	ให้ผู้บริโภคมีสิทธิในการควบคุมข้อมูลของตนเอง และจำกัดการใช้ข้อมูลเฉพาะวัตถุประสงค์ที่ได้รับความยินยอม

AI กับการตลาด: เส้นแบ่งระหว่างความสะดวกสบายกับการละเมิดความเป็นส่วนตัว

การตลาดเป็นอีกหนึ่ง领域 ที่ AI เข้ามามีบทบาทอย่างมาก AI สามารถวิเคราะห์ข้อมูลผู้บริโภคได้อย่างละเอียด เพื่อนำเสนอสินค้าและบริการที่ตรงกับความต้องการของแต่ละบุคคล อย่างไรก็ตาม การใช้ AI ในการตลาดก็อาจนำไปสู่การละเมิดความเป็นส่วนตัวได้เช่นกัน เช่น การติดตามพฤติกรรมการใช้งานอินเทอร์เน็ต การดักฟังการสนทนา หรือการสร้างโปรไฟล์ผู้บริโภคที่ละเอียดเกินไปดังนั้น นักการตลาดจึงต้องตระหนักถึงเส้นแบ่งระหว่างความสะดวกสบายกับการละเมิดความเป็นส่วนตัว และใช้ AI อย่างมีความรับผิดชอบ โดยคำนึงถึงสิทธิของผู้บริโภคเป็นสำคัญ1.

ขอความยินยอมก่อนเก็บข้อมูล
2. ให้ข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับวิธีการใช้ข้อมูล
3. ให้ผู้บริโภคมีสิทธิในการเข้าถึง แก้ไข หรือลบข้อมูล

อนาคตของการจัดการข้อมูลส่วนตัวใน AI: เทคโนโลยีและกฎหมายที่เปลี่ยนแปลงไป

ในอนาคต เทคโนโลยีและกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการจัดการข้อมูลส่วนตัวใน AI จะมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว เทคโนโลยีใหม่ๆ เช่น เทคโนโลยีการเข้ารหัสแบบโฮโมมอร์ฟิก (Homomorphic Encryption) จะช่วยให้เราสามารถประมวลผลข้อมูลที่เข้ารหัสได้ โดยไม่ต้องเปิดเผยข้อมูลดิบ ซึ่งจะช่วยเพิ่มความปลอดภัยให้กับข้อมูลส่วนตัวในขณะเดียวกัน กฎหมายใหม่ๆ เช่น พระราชบัญญัติว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม) พ.ศ.

2562 จะให้ความคุ้มครองข้อมูลส่วนตัวที่แข็งแกร่งยิ่งขึ้นดังนั้น เราจึงต้องติดตามข่าวสารและเทคโนโลยีใหม่ๆ อย่างใกล้ชิด เพื่อให้เราสามารถปกป้องข้อมูลส่วนตัวของเราในยุค AI ได้อย่างมีประสิทธิภาพAI กับสิทธิส่วนบุคคลเป็นเรื่องที่เราทุกคนต้องใส่ใจ เพราะเทคโนโลยีนี้เข้ามาเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของเรามากขึ้นเรื่อยๆ การเรียนรู้และทำความเข้าใจสิทธิของเรา รวมถึงการเลือกใช้ AI อย่างชาญฉลาด จะช่วยให้เราสามารถใช้ประโยชน์จาก AI ได้อย่างเต็มที่ โดยไม่ต้องกังวลว่าจะถูกละเมิดสิทธิส่วนบุคคล

บทสรุป

หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์และช่วยให้ทุกคนเข้าใจถึงความสำคัญของสิทธิส่วนบุคคลในยุค AI มากขึ้น อย่าลืมที่จะตรวจสอบนโยบายความเป็นส่วนตัว ตั้งค่าความเป็นส่วนตัวอย่างเหมาะสม และใช้ AI อย่างชาญฉลาด เพื่อปกป้องข้อมูลส่วนตัวของเราให้ปลอดภัย

การตระหนักถึงสิทธิของเราและเลือกใช้เทคโนโลยีอย่างมีความรับผิดชอบ จะช่วยสร้างสังคมดิจิทัลที่ปลอดภัยและน่าอยู่สำหรับทุกคน

จำไว้เสมอว่าข้อมูลของคุณมีค่า จงดูแลมันให้ดีที่สุด!

ข้อมูลเพิ่มเติม

1. สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (สคส.): หน่วยงานภาครัฐที่ให้ความคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของบุคคลธรรมดาในประเทศไทย

2. พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 (PDPA): กฎหมายที่ให้ความคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของบุคคลธรรมดาในประเทศไทย

3. ThaiCERT: ศูนย์ประสานการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์แห่งชาติ ให้ข้อมูลและคำแนะนำเกี่ยวกับการรักษาความปลอดภัยไซเบอร์

4. ETDA: สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) ส่งเสริมและพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ในประเทศไทย

5. TechTalkThai: เว็บไซต์ข่าวสารและบทความเกี่ยวกับเทคโนโลยีและดิจิทัลในประเทศไทย

สรุปประเด็นสำคัญ

1. ข้อมูลส่วนตัวใน AI มีความสำคัญ เพราะอาจถูกนำไปใช้ในทางที่ผิดได้

2. เราสามารถปกป้องข้อมูลส่วนตัวใน AI ได้ โดยการตรวจสอบนโยบายความเป็นส่วนตัว จำกัดปริมาณข้อมูลที่แบ่งปัน และตั้งค่าความเป็นส่วนตัวอย่างเหมาะสม

3. PDPA ให้สิทธิแก่เราในการเข้าถึง แก้ไข ลบ และคัดค้านการประมวลผลข้อมูลส่วนตัวของเรา

4. ควรเลือกใช้ AI ที่มีความโปร่งใสและมีความรับผิดชอบ

5. ติดตามข่าวสารและเทคโนโลยีใหม่ๆ อย่างใกล้ชิด เพื่อให้สามารถปกป้องข้อมูลส่วนตัวของเราในยุค AI ได้อย่างมีประสิทธิภาพ